نگاهی کامل به مراحل، آمادگی، روند اجرا و مراقبت‌های پس از آن
اسکلروتراپی (Sclerotherapy) یکی از روش‌های کم‌تهاجمی، مؤثر و رایج برای درمان رگ‌های واریسی و عنکبوتی (تلانژکتازی) است که با تزریق یک ماده مخصوص داخل رگ انجام می‌شود. این درمان عمدتاً برای بهبود زیبایی ظاهر پاها و همچنین کاهش علائمی مانند درد، سوزش و سنگینی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در این مقاله با تمرکز بر جنبه‌های عملی، پزشکی و تجربه‌محور، روند انجام اسکلروتراپی را مرحله‌به‌مرحله توضیح می‌دهیم و نکات مهم قبل، حین و بعد از درمان را بررسی خواهیم کرد.
اسکلروتراپی چیست؟
اسکلروتراپی شامل تزریق یک محلول خاص (اسکلروزانت) به داخل رگ‌های آسیب‌دیده است. این محلول باعث تحریک دیواره داخلی رگ و در نهایت انسداد آن می‌شود. رگ مورد نظر به‌مرور توسط بدن جذب و محو شده و جریان خون به رگ‌های سالم اطراف منتقل می‌شود.
آمادگی قبل از انجام اسکلروتراپی
قبل از شروع درمان، موارد زیر معمولاً توسط پزشک بررسی می‌شود:
- معاینه دقیق پاها و رگ‌ها (با یا بدون استفاده از سونوگرافی داپلر)
- بررسی سوابق پزشکی بیمار (شامل بارداری، حساسیت دارویی، سابقه ترومبوز و…)
- اجتناب از مصرف داروهای رقیق‌کننده خون (مانند آسپرین یا وارفارین) در روزهای منتهی به درمان (با مشورت پزشک)
- پوشیدن لباس راحت و شل در روز درمان
- خودداری از استفاده از لوسیون یا کرم روی پا در روز انجام درمان
مراحل انجام اسکلروتراپی
1. استریل کردن ناحیه تحت درمان
پیش از شروع، پوست ناحیه موردنظر با محلول‌های ضدعفونی استریل می‌شود.
2. تزریق ماده اسکلروزانت
پزشک با استفاده از یک سوزن بسیار ظریف، محلول اسکلروزانت را مستقیماً به داخل رگ‌های مورد نظر تزریق می‌کند. این ماده باعث تحریک دیواره داخلی و در نهایت بسته شدن رگ می‌شود.
- بسته به میزان رگ‌های آسیب‌دیده، چند تزریق در طول یک جلسه ممکن است انجام شود.
- مواد مورد استفاده می‌توانند به‌صورت مایع، کف یا فوم باشند که پزشک بسته به نوع رگ و عمق آن تصمیم‌گیری می‌کند.
3. فشرده‌سازی موضعی
پس از هر تزریق، پزشک معمولاً با استفاده از پنبه یا گاز فشاری، ناحیه را کمی فشار می‌دهد تا محلول بهتر پخش شود.
4. پوشیدن جوراب فشاری
پس از اتمام درمان، از بیمار خواسته می‌شود تا جوراب فشاری یا بانداژ مخصوص را بلافاصله بپوشد. این کار برای فشرده‌سازی رگ‌ها، جلوگیری از لخته‌شدن و بهبود نتیجه درمان اهمیت دارد.
مدت زمان و جلسات درمانی
- هر جلسه درمان معمولاً بین ۲۰ تا ۴۵ دقیقه طول می‌کشد.
- برای رسیدن به نتیجه مطلوب، ممکن است ۲ تا ۴ جلسه به فاصله چند هفته نیاز باشد.
- تأثیر نهایی معمولاً پس از چند هفته (برای رگ‌های کوچک) یا چند ماه (برای رگ‌های بزرگ‌تر) نمایان می‌شود.
مراقبت‌های بعد از اسکلروتراپی
پس از انجام اسکلروتراپی، رعایت نکات زیر اهمیت دارد:
- پوشیدن جوراب فشاری به‌مدت ۷ تا ۱۴ روز (بسته به توصیه پزشک)
- پرهیز از ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب یا گرمای زیاد (مانند سونا یا حمام داغ)
- راه رفتن ملایم روزانه به مدت ۳۰ دقیقه برای بهبود جریان خون
- اجتناب از ورزش‌های سنگین تا چند روز پس از درمان
- حضور در جلسه پیگیری برای ارزیابی نتایج و تصمیم‌گیری برای درمان‌های مکمل
آیا اسکلروتراپی دردناک است؟
اکثر بیماران تنها احساس سوزش یا نیش خفیف در محل تزریق دارند که معمولاً قابل‌تحمل است. برخی ممکن است احساس گرما یا خارش ملایم را تجربه کنند. عوارض جانبی خفیف مانند کبودی، قرمزی یا تورم موضعی طبیعی است و طی چند روز برطرف می‌شود.
مزایای اسکلروتراپی
- روش غیرجراحی، سرپایی و بدون نیاز به بی‌هوشی
- زمان بهبودی بسیار کوتاه
- نتایج زیبایی و درمانی رضایت‌بخش
- کاهش علائمی مثل درد، سنگینی، خارش و ورم
- مناسب برای افراد با مشغله زیاد که امکان استراحت طولانی‌مدت ندارند
جمع‌بندی
اسکلروتراپی یک روش مؤثر، ایمن و ساده برای درمان رگ‌های واریسی و عنکبوتی است. این روش به‌صورت سرپایی و بدون درد جدی انجام می‌شود و با رعایت اصول مراقبتی، نتایجی رضایت‌بخش به همراه دارد. انتخاب پزشک متخصص و باتجربه، نقش کلیدی در افزایش ایمنی و اثربخشی این روش درمانی دارد.
در کلینیک تخصصی دکتر حسین نجد سپاس، تمامی مراحل اسکلروتراپی با بهره‌گیری از جدیدترین متدهای علمی و تجهیزات مدرن انجام می‌پذیرد.
